Cisplatine als hersentumor chemo

Wat is cisplatine?

Cisplatine is de naam van een werkende stof in een medicijn wat er voor zorgt dat cellen zich niet meer goed kunnen delen en vermenigvuldigen. Cisplatine is dus een vorm van chemotherapie. Cisplatine wordt ook wel cisplatinum genoemd. Soms wordt ook de merknaam platosin® gebruikt.

Hoe werkt cisplatine?

Het Cisplatine is een medicijn wat er voor zorgt dat er dwarsverbindingen tussen de verschillende stukjes van het erfelijk materiaal gemaakt worden. Hierdoor kan het erfelijk materiaal zich niet meer vermenigvuldigen en kan een cel zich niet meer delen en daarmee niet meer vermeerderen.

Welke kinderen krijgen cisplatine?

Cisplatine is een medicijn wat gebruikt wordt voor de behandeling van verschillende vormen van kanker. Het wordt vaak gebruikt, onder andere bij de behandeling van hersentumoren.

Hoe krijgen kinderen cisplatine toegediend?

Cisplatine wordt via een infuus gegeven. Cisplatine is een heldere vloeistof die in een zakje of in een spuit zit. Vaak hebben kinderen die chemotherapie krijgen een zogenaamde port-a-cath. Op deze manier kunnen medicijnen via het infuus gemakkelijk in een groot bloedvat worden gebracht. Cisplatine wordt via een pompje toegediend. Vaak wordt het medicijn langzaam gegeven en duurt het enkele uren tot één dag voordat het zakje of de spuit met medicijnen helemaal toegediend zijn. Meestal wordt deze behandeling na een paar weken weer herhaald.

Wat zijn de bijwerkingen van cisplatine?

Behandeling met cisplatine kan bijwerkingen geven. Sommige kinderen hebben hier nauwelijks last van, andere kinderen juist veel. Het valt van te voren niet aan te geven welk kind last zal hebben van welke bijwerkingen. Het krijgen van bijwerkingen hangt wel samen met de dosering van cisplatine, het aantal maal dat een kind cisplatine nodig heeft, de andere medicijnen die een kind gebruikt en de conditie van een kind.

Hieronder worden een aantal wat meer specifieke bijwerkingen van cisplatine genoemd.

• ­Vermoeidheid: Veel kinderen merken dat ze meer vermoeid zijn tijdens en na een behandeling met cisplatine. Ze hebben minder energie en slapen vaak meer dan normaal.
• Misselijkheid: Cisplatine kan zorgen voor misselijkheid en spugen. Daarom krijgen alle kinderen standaard voor het geven van cisplatine een medicijn tegen de misselijkheid. Vaak gaat het om odansetron (zofran ®) of granisetron (kytril®) al dan niet in combinatie met dexametason. Wanneer deze medicijnen niet voldoende werken, kunnen ook nog andere medicijnen gegeven worden. Vaak houdt de misselijkheid tot een paar dagen na de kuur aan en verdwijnt dan weer.
• Sommige kinderen krijgen ook last van diarree.
• Verminderde eetlust: Een groot deel van de kinderen heeft minder eetlust als gevolg van een behandeling met cisplatine. Meestal ontstaat dit enkele dagen na de kuur. Als gevolg van cisplatine kan de smaak van kinderen veranderen. Cisplatine kan ook zorgen voor een metaalachtige smaak in de mond.
• Nierbeschadiging: Cisplatine kan zorgen voor beschadiging van de nieren. Om dit te voorkomen moeten kinderen tijdens een behandeling met cisplatine extra veel drinken. Daarnaast krijgen kinderen extra vocht via het infuus. Er zal regelmatig bloed gecontroleerd worden om te kijken of de nieren goed blijven functioneren. Wanneer de nieren minder goed functioneren geeft dat meestal geen klachten. Wel moet dan de hoeveelheid cisplatine die toegediend wordt tijdens een kuur verminderd worden, om verder gaan de beschadiging van de nieren te voorkomen.
• Gehoorsverlies: Cisplatine kan ook zorgen voor beschadiging van de gehoorszenuw. Daardoor kunnen kinderen met name de hoge tonen niet meer goed horen. Meestal zal dit kinderen zelf niet opvallen. Daarom wordt tijdens de behandeling met cisplatina regelmatig een gehoorsonderzoek gedaan. Wanneer er aanwijzingen zijn voor gehoorsschade, dan kan dat een reden zijn om minder cisplatina toe te dienen tijdens een kuur. Eenmaal ontstane gehoorsschade herstelt meestal niet meer.
• Soms kan cisplatine ook zorgen voor oorsuizen of duizeligheidsklachten, deze verdwijnen meestal spontaan weer.
• Hartritmestoornissen: Een deel van de kinderen krijgt last van hartritmestoornissen als gevolg van het gebruikt van cisplatine.
• Verstoring van zoutgehaltes in het bloed: Door het gebruikt van cisplatine kunnen de zoutgehaltes in het bloed veranderen. Dit geldt voor de zouten natrium, kalium, magnesium, calcium en ureum. Meestal worden de waardes te laag. Dit kan zorgen voor spierkrampen en vermoeidheid. Daarom zullen deze waardes regelmatig gecontroleerd worden door middel van bloedonderzoek. Zo nodig kan een tekort worden aangevuld. Het ureum gehalte kan te hoog worden, dit is niet goed voor de nieren en kan jicht veroorzaken.
• Beenmerg: Cisplatine zorgt er niet alleen voor dat kwaadaardige cellen niet meer goed kunnen delen, maar ook goedaardige cellen hebben hier last van. De cellen in het beenmerg die zorgen voor de aanmaak van rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes zijn ook gevoelig voor het effect van cisplatine. Daarom kunnen kinderen een tekort krijgen aan rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes. Een tekort aan rode bloedcellen zorgt voor een bleke kleur, vermoeidheid en/of kortademigheid. Een tekort aan witte bloedcellen voor vatbaarheid voor infecties. Een tekort aan bloedplaatjes kan zorgen voor het ontstaan van blauwe plekken of rode puntjes op de huid. Daarnaast kunnen wondjes langer nabloeden. Meestal ontstaan deze klachten een tot twee weken na het toedienen van de cisplatina, in de weken hierna herstelt het beenmerg zich weer en worden er weer nieuwe bloedcellen aangemaakt. Meer hierover kunt u lezen in de algemene informatie over chemotherapie.
• Beschadiging van zenuwen: Als gevolg van cisplatine kunnen ook de lange zenuwen van het ruggenmerg naar de armen en benen beschadigd raken. Kinderen kunnen dan last krijgen van tintelingen en kriebelingen met name in de voeten en inde handen. Ook het gevoel kan verminderd worden. Soms krijgen kinderen ook minder kracht in de voeten en in de handen. Ze lopen dan bijvoorbeeld met klapvoeten. Vaak herstelt dit weer voor een groot deel nadat de behandeling met chemotherapie geëindigd is.
• Vruchtbaarheid: Tijdens de behandeling met cisplatine kunnen meisjes die al ongesteld waren, onregelmatiger of niet meer ongesteld worden. Dit herstelt meestal weer nadat de behandeling gestaakt is.Op latere leeftijd kunnen meisjes en jongens minder vruchtbaar zijn als gevolg van het krijgen van cisplatine op jonge leeftijd.
• Allergische reactie: Sommige kinderen krijgen een allergische reactie als gevolg van het krijgen van cisplatine. Meestal is dit bij de eerste keer of tweede kuur. Kinderen die allergisch zijn voor cisplatine krijgen last van een rode jeukende huid, ze hebben het warm, kunnen gaan trillen, krijgen een rood gezicht, worden onrustig en angstig, soms kortademig en moeten veel plassen.