Meningeomen hersentumoren
Meningeomen zijn hersentumoren die volgens de WHO hersentumor classificatie in graad 1, 2 en 3 ingedeeld kunnen worden. De meeste Meningeomen zijn graad 1 hersentumoren.
Een meningeoom is een hersentumortumor die ontstaat in het hersenvlies. Dit houd in dat een meningeoom overal kan voorkomen waar zich hersenvliezen bevinden. Dit is van frontaal in het hoofd tot in het wervelkanaal en tot diep aan de schedelbasis. De meningeomen vertegenwoordigen bijna een derde van alle primaire hersentumoren.
Meestal goedaardig
Het meningeoom is meestal (meer dan 90%) goedaardig en wordt onder de goedaardige (niet kanker) tumoren geschaad. Ze zijn maar zelden kwaadaardig. Toch kan ook een goedaardig gezwel in de hersenen gevaarlijk zijn. De hersenen zitten immers opgesloten in de schedel. Dat betekent dat een groeiende tumor op het omliggende gezonde hersenweefsel zal gaan drukken, waardoor dit weefsel bekneld kan raken en niet goed meer kan functioneren.
Goedaardig wordt gebruikt voor een tumor die:
- langzaam groeit
- niet door omliggend weefsel woekert
- zich niet verspreidt naar andere locaties in het lichaam.
Het meningeoom kan echter wel in het bot van de schedel ingroeien. Dit betekent niet dat de tumor daardoor kwaadaardig wordt. Bij een kwaadaardige tumor spreken we van kanker.
Omdat de tumor beperkt blijft tot één plek in de hersenen en niet uitzaait. Bij 5 tot 7% komt een ’atypische’ vorm voor die de neiging heeft om de hersenen in te groeien en om op meerdere plekken in de hersenvliezen terug te komen. In uitzonderlijke gevallen (1 tot 2%) is er sprake van een echt kwaadaardige vorm. Het meningeoom komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en ontstaat meestal op middelbare leeftijd. Het is een langzaam groeiende tumor, zodat de verschijnselen vaak sluipend ontstaan. Dit is de reden waarom deze tumoren bij ontdekking vaak al behoorlijk groot kunnen zijn.
Tumor betekent letterlijk "gezwel". Zo'n gezwel kan goedaardig (benigne) of kwaadaardig (maligne) zijn. In het handboek van verpleegkundigen door H.J. Gelmers staat:
Tot de primaire hersentumoren wordt ook het meningeoom gerekend dat van de hersenvliezen uitgaat en in wezen een goedaardige tumor is.
Soms echter is het gezwel niet of zeer moeilijk voor operatieve behandeling bereikbaar, waardoor slechts een deel ervan kan worden weggenomen. Als dit het geval is gedraagt het meningeoom zich als kwaadaardig. Gelukkig is dit slechts bij een minderheid van de patiënten het geval.
Het ruggenmerg en de hersenen zijn omgeven door een drietal vliezen. Van buiten naar binnen zijn dat de:
- DURA MATER,
het harde glanzende hersenvlies. Deze vormt de buitenste begrenzing van het ruggenmerg. In de schedel is deze met het schedeldak vergroeid. - ARACHNOIDEA,
het zachte hersenvlies, of spinnenwebvlies. Dit vlies is zacht en hangt aan de Dura Mater. - PIA MATER,
een zacht vlies dat de plooien van het zenuwweefsel volgt. Tussen de Pia Mater en de Arachnoidea bevindt zich het hersenvocht oftewel het liquor Cerebrospinalis. Dit vocht zit zowel in het hoofd als in het ruggenmerg.
De bloedvaten in de Pia Mater, gelegen in de 3e en 4e ventrikel, produceren deze Liquor. De hoofdfunctie hiervan is schokdemping en bescherming van de hersenen en het ruggenmerg. De tweede functie is transport van voedingsstoffen en afvoer van afvalstoffen.
Locatie
Hoewel meningeomen hersentumoren worden genoemd, groeien ze dus niet uit hersenweefsel. Ze komen voort uit de hersenvliezen, drie dunne lagen weefsel die de hersenen en het ruggenmerg bedekken. Deze tumoren worden meestal gevonden in de buurt van de boven- en de buitencurve van de hersenen. Tumoren kunnen zich ook vormen aan de basis van de schedel.
Cijfers
Meningeomen vormen een aandeel van 24 tot 30% van alle primaire hersentumoren.
Over de afgelopen jaren kwamen ze bij tussen de 2,5 tot 13 patiënten per 100.000 inwoners voor. Deze variabiliteit hangt samen met een toename ten gevolge van de vergrijzing en betere beeldvorming.
Voor meer cijfers rond menigeomen en andere hersentumoren zie "Cijfers en statistieken hersentumoren"
Voor meer meningeoom informatie zie:
